มันฝรั่ง สมบัติล้ำค่าสู่อาหารจานเด็ดทั่วโลก

หลาย ๆ คนน่าจะชอบรับประทานมันฝรั่ง ไม่ว่าจะเป็นมันฝรั่งทอดกรอบร้อน ๆ จิ้มซอสรสชาติเปรี้ยวหวาน หรือมันฝรั่งบดราดซอสเกรวี่แสนชุ่มฉ่ำ วันนี้ cupo จะพาไปรู้จักกับมันฝรั่งตั้งแต่ต้นกำเนิด จนกลายมาเป็นอาหารแสนอร่อยไปทั่วโลก

กำเนิดจากอินคา

ประวัติศาสตร์ของมันฝรั่งเริ่มต้นขึ้นเมื่อราวแปดพันกว่าปีก่อนคริสการ ณ ประเทศเปรู ซึ่งในขณะนั้นเป็นที่ตั้งของจักรวรรดิอินคาแห่งทวีปอเมริกาใต้ ชาวอารยธรรมได้ค้นพบพืชล้มลุกชนิดหนึ่งที่บริเวณติดติดปากกา พืชชนิดนี้มีหัวอยู่ใต้ดินรูปร่างกลมบ้างรีบ้าง มีหลากหลายสีสันตั้งแต่เหลือง น้ำตาล แดงและม่วง สามารถรับประทานได้ ชาวอินคาจึงได้ทําไร่มันฝรั่งที่บริเวณหุบเขาและได้ขยายตัวไปถึงทะเลสาบติดติดปากากา มันฝรั่งได้กลายมาเป็นอาหารจานหลักของชาวอินคา พวกเขาได้นํามันฝรั่งไปทําอาหารหลากหลายรูปแบบได้แก่

นําไปถนอมอาหารโดยการขจัดน้ำออกจนแห้งสนิท เรียกว่าชูโย วิธีนี้ทําให้มันฝรั่งสามารถเก็บไว้ได้นานถึงสิบถึงสิบห้าปีหรือโทคอร์ค ซึ่งนํามันฝรั่งไปผ่านกรรมวิธีต่างๆ ตั้งแต่การต้ม บด ย่าง แช่อิ่มในน้ำจนเหนียวหรือแป้งมันฝรั่ง โดยนํามันฝรั่งมาบดจนกลายเป็นเยื่อและมีลักษณะชุ่มชื้น นอกจากเป็นอาหารแล้วชาวอินคาร์ยังนํามันฝรั่งมาใช้ประโยชน์อีกมากมายเช่น รักษาอาการบาดเจ็บ พยากรณ์อากาศ ชาวอินคาร์ยังเชื่อว่ามันฝรั่งนั้นทําให้คลอดบุตรได้ง่ายขึ้น มันฝรั่งจึงเป็นพืชที่ได้รับการเทิดทูนเป็นอย่างมากในวัฒนธรรมอินคา

สู่แผ่นดินยุโรป

เมื่อเวลาผ่านไปจนมาถึงปีหนึ่งพันห้าร้อยสามสิบสอง ชาวสเปนได้เดินทางเข้ามายังแผ่นดินละตินอเมริกา โดยหวังว่าจะค้นพบทองคําเพื่อนํากลับไปยังมาตุภูมิ แต่พวกเขานั้นกลับพบเพียงพืชหัวเล็กๆที่เรียกว่ามันฝรั่งที่เต็มไปด้วยสารอาหารและสามารถนํามาใช้ประโยชน์ได้มากมาย จึงนํามันฝรั่งกลับไปยังสเปนด้วย ในช่วงศตวรรษที่สิบหก มันฝรั่งได้กระจายไปยังประเทศต่างๆในยุโรป ทั้งสเปน อิตาลี เบลเยียม สวิตเซอร์แลนด์ ออสเตรีย ฝรั่งเศส เยอรมนี ไอร์แลนด์ และโปรตุเกส แต่ผู้คนยังลังเลที่จะรับประทานมันฝรั่ง เพราะมีลักษณะที่คล้ายกับพืชตระกูลไนเชสที่มีพิษและคัมภีร์ไบเบิลก็ไม่มีการกล่าวถึงมันฝรั่ง ชาวยุโรปจึงตีความว่ามันฝรั่งเป็นพืชของปีศาจ ชาวฝรั่งเศสยังเชื่อว่ามันฝรั่งเป็นสาเหตุของการแพร่กระจายของโรคระบาด โดยเฉพาะโรคเรื้อนในยุคนั้น มันฝรั่งจึงมีฐานะเป็นเพียงอาหารสัตว์เท่านั้น

จนกระทั่งพระเจ้า Frederick the Great ที่สองแห่งอาณาจักรรัสเซีย ทรงมีพระบรมราชโองการให้ปลูกมันฝรั่ง เนื่องจากทรงเห็นว่ามันฝรั่งจะช่วยแก้ปัญหาเรื่องปากท้องของประชาชนได้และในช่วงสงครามเจ็ดปีระหว่างปีหนึ่งพันเจ็ดร้อยห้าสิบสี่ถึงหนึ่งพันเจ็ดร้อยหกสิบสาม antoine-augustin parmentier ที่เป็นเภสัชกรในกองทัพฝรั่งเศสได้ถูกจับตัวโดยกองทัพรัสเซียระหว่างที่อยู่ในคุกเขาได้ประทังชีวิตด้วยมันฝรั่ง จึงได้รู้ว่ามันฝรั่งไม่ได้มีพิษอย่างที่คิดเมื่อ antoine-augustin parmentier ถูกปล่อยตัวและกลับฝรั่งเศส เขาจึงได้ประชาสัมพันธ์ถึงประโยชน์ต่างต่างของมันฝรั่งและให้ดําเนินการทําไร่มันฝรั่งขึ้นและเมื่อเบนจามิน แฟรงกริน หนึ่งในผู้ก่อตั้งประเทศสหรัฐอเมริกาได้เดินทางมาที่ฝรั่งเศสได้ทําอาหารจากมันฝรั่ง เพื่อเสิร์ฟให้ฝรั่งขึ้นได้รับประทาน ส่วนพระเจ้าหลุยส์ที่สิบหกกับพระนางมารีอองโตเนตก็ได้นําดอกมันฝรั่งมาประดับตกแต่งฉลองพระองค์และพระมาลาหรือหมวก มันฝรั่งจึงได้กลายเป็นแฟชั่นในหมู่ชนชั้นสูงและก็กลายเป็นอาหารที่ได้รับความนิยมมากขึ้นอย่างต่อเนื่องเนื่องในยุโรป

จานอร่อยทั่วโลก

มีอาหารมากมายทั่วโลกที่มีส่วนประกอบหลักเป็นมันฝรั่ง เช่นมันฝรั่งทอดหรือที่หลายคนเรียกว่าเฟรนช์ฟรายส์ ซึ่งต้นกําเนิดของมันฝรั่งทอดมาจากเบลเยียม ชาวบ้านมักไปตกปลาที่แม่น้ำเมอร์ส เพื่อนํามารับประทานเป็นปลาทอดแต่ในฤดูหนาวน้ำในแม่น้ำก็กลายเป็นน้ำแข็ง จึงไม่สามารถตกปลาได้ชาวบ้านจึงนํามันฝรั่งมาหั่นเป็นแท่งแล้วทอดเพื่อรับประทานแทนปลาทอดเรียกว่า Pommes Frites ส่วนสาเหตุที่เรียกมันฝรั่งทอดว่าเฟรนช์ฟรายส์นั้นมาจากทหารอเมริกันที่ประจําการรบที่เบลเยียมในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เข้าใจว่ามันฝรั่งทอดเป็นอาหารของฝรั่งเศส เนื่องจากชาวเบลเยียมพูดภาษาฝรั่งเศสเป็นภาษาราชการ พวกเขาจึงเรียกมันฝรั่งทอดว่าเฟรนช์ฟรายส์ ซึ่งมีความหมายว่าอาหารทอดของชาวฝรั่งเศส

มันฝรั่งทอดได้กลายเป็นส่วนประกอบหลักของอาหารตะวันตกมากมาย ได้แก่ ฟิตแอนด์ชิพหรือปลากับมันฝรั่งทอดหรืออาหารจานหลักของชาวอังกฤษ ซึ่งเป็นมันฝรั่งทอดและราดซอสเกรวี่และชีสมีต้นกําเนิดมาจากชาวแคนาดาเชื้อสายฝรั่งเศสที่อาศัยอยู่ที่ประเทศแคนาดา นอกจากมันฝรั่งทอดแล้ว ก็ยังมีการนํามันฝรั่งมาบดให้ละเอียดปรุงรสแล้วรับประทานเรียกว่ามันบด โดยได้มีการนํามันบดมาปรุงอาหารมากมาย เช่น Coquette อาหารฝรั่งเศสที่เป็นมันฝรั่งบดผสมกับเนื้อสัตว์หรือผัก ซึ่งเป็นแรงบันดาลใจของอาหารญี่ปุ่นที่ชื่อว่าโคร็อกเกะและอาหารของประเทศอื่นๆ เช่น แกงมัสมั่น อาหารไทยที่มีส่วนประกอบของไก่หรือเนื้อและมันฝรั่งและนิคุจา ซึ่งเป็นเนื้อตุ๋นมันฝรั่งของญี่ปุ่น นอกจากความอร่อยแล้ว มันฝรั่งยังเต็มไปด้วยสารอาหารมากมาย คาร์โบไฮเดรต แร่ธาตุ วิตามิน มันฝรั่งจึงกลายเป็นแหล่งอาหารที่สําคัญอย่างหนึ่งของมนุษยชาติมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

สนับสนุนการจัดทำโดย ufa747